ΟΙ ΚΑΤΩΘΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΦΟΡΟΥΝ ΜΟΝΟ ΥΠΟΠΤΟΥΣ, ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟΥΣ Ή ΕΚΖΗΤΟΥΜΕΝΟΥΣ ΣΕ ΠΟΙΝΙΚΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ

  1. Σε τί συνίσταται η νομική βοήθεια σε ποινικές υποθέσεις;

Η παροχή νομικής βοήθειας σε ποινικές υποθέσεις συνίσταται στον διορισμό συνηγόρου.

  1. Ποιος δικαιούται την παροχή νομικής βοήθειας;

Δικαιούχος νομικής βοήθειας είναι κάθε ύποπτος ή κατηγορούμενος, ανεξαρτήτως της ιθαγένειας ή του τόπου κατοικίας ή συνήθους διαμονής του. Άρα, δικαιούχοι νομικής βοήθειας μπορούν να είναι, εκτός από τους Έλληνες και τις Ελληνίδες πολίτες, και οι αλλοδαποί, ακόμα και εάν στερούνται νομιμοποιητικών εγγράφων, καθώς και οποιοδήποτε πρόσωπο δεν έχει κατοικία, ανεξάρτητα από την ιθαγένειά του (π.χ. άστεγοι). Σε κάποιες περιπτώσεις πρέπει να πληρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις που αναλύονται παρακάτω.

  1. Πώς ορίζεται δικηγόρος στις ποινικές υποθέσεις;

Ο ενδιαφερόμενος πρέπει να υποβάλει αίτηση στο αρμόδιο κατά περίπτωση όργανο, ανάλογα με το στάδιο της ποινικής διαδικασίας. Στις περιπτώσεις υποχρεωτικού διορισμού, δεν χρειάζεται αίτηση και ο διορισμός γίνεται αυτεπαγγέλτως από τη δικαστική αρχή. Οι κρατούμενοι μπορούν να απευθύνονται στον Διευθυντή του καταστήματος κράτησής τους.

  1. Σε ποιες περιπτώσεις ορίζεται δικηγόρος υποχρεωτικά από τις δικαστικές αρχές;

Δικηγόρος διορίζεται υποχρεωτικά, χωρίς άλλα κριτήρια, κατά την ανάκριση καθώς και όταν κάποιος δικάζεται για κακούργημα. Δικηγόρος διορίζεται επίσης υποχρεωτικά και στα αυτόφωρα πλημμελήματα εφόσον όμως το ζητήσει ο κατηγορούμενος. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις δεν ισχύουν εισοδηματικά ή άλλα κριτήρια.

  1. Μπορεί να διοριστεί δικηγόρος σε άλλες περιπτώσεις (π.χ. όταν κατηγορείται κάποιος για πλημμέλημα ή όταν κάποιος είναι ύποπτος);

Ναι, εφόσον πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

Α. Το μέσο ετήσιο ατομικό ή οικογενειακό, κατά περίπτωση, φορολογητέο εισόδημα των τριών (3) τελευταίων ετών από κάθε πηγή δεν υπερβαίνει: (i) για άγαμο το ποσό των έξι χιλιάδων (6.000) ευρώ, προσαυξανόμενου του ανωτέρου ποσού κατά χίλια (1.000) ευρώ για κάθε προστατευόμενο τέκνο και μέχρι τέσσερα (4) τέκνα, (ii) για έγγαμο ή μέρος συμφώνου συμβίωσης το ποσό των οκτώ χιλιάδων (8.000) ευρώ, προσαυξανόμενου του ανωτέρου ποσού κατά χίλια (1.000) ευρώ για κάθε προστατευόμενο τέκνο και μέχρι τέσσερα (4) τέκνα,

Β. Στο στάδιο της προκαταρκτικής εξέτασης, της προανάκρισης και της κυρίας ανάκρισης,  εάν ερευνάται αδίκημα για το οποίο προβλέπεται ποινή στέρησης της ελευθερίας με ανώτατο όριο τουλάχιστον δύο (2) ετών και καλείται για παροχή εξηγήσεων ή απολογία ή διενεργείται ανακριτική πράξη, κατά την οποία δικαιούται να παρίσταται ο ίδιος ή/και ο συνήγορος,

Γ. Στο δικαστήριο σε πρώτο βαθμό, εφόσον η εκδίκαση αφορά αδίκημα για το οποίο προβλέπεται ποινή στέρησης της ελευθερίας με ανώτατο όριο άνω των δύο (2) ετών,

Δ. Για την άσκηση ένδικων μέσων και βοηθημάτων (π.χ. έφεση) εφόσον παραπέμπεται για αδίκημα, για το οποίο προβλέπεται ποινή στέρησης της ελευθερίας με ανώτατο όριο άνω των δύο (2) ετών ή έχει καταδικαστεί με στερητική της ελευθερίας ποινή τουλάχιστον έξι (6) μηνών, καθώς και στην περίπτωση που έχει ασκηθεί ένδικο μέσο κατά αθωωτικής απόφασης και η εκδίκαση αφορά αδίκημα για το οποίο προβλέπεται ποινή στέρησης της ελευθερίας με ανώτατο όριο άνω των δύο (2) ετών.

  1. Έχω δικαίωμα σε δικηγόρο εάν είμαι εκζητούμενος;

Ναι, ο εκζητούμενος έχει δικαίωμα σε διορισμό δικηγόρου μέχρι αυτός να παραδοθεί ή η απόφαση περί μη παράδοσής του να γίνει τελεσίδικη, εφόσον πληρούνται τα ανωτέρω εισοδηματικά κριτήρια (ερώτηση 4Α).

  1. Μπορώ να ζητήσω νομική συμβουλή σε ποινική μου υπόθεση;

Ναι, συμβουλευτική βοήθεια μπορεί να παρέχεται σε ποινικές υποθέσεις από τους εισαγγελείς υπηρεσίας των δικαστηρίων και για όσους είναι κρατούμενοι, από τους εισαγγελείς-επόπτες των καταστημάτων κράτησης.

  1. Πώς μπορώ να πάρω πληροφορίες για το εάν και πότε δικαιούμαι πρόσβαση σε νομική βοήθεια;

Ο ασφαλέστερος τρόπος για να μάθει κανείς σχετικές πληροφορίες είναι να απευθυνθεί στο δικηγορικό σύλλογο της περιφέρειάς του και εάν είναι κρατούμενος στον Διευθυντή του καταστήματος κράτησής του.

  1. Μπορεί να ζητήσει ο δικηγόρος νομικής βοήθειας αμοιβή ή έξοδα από τον δικαιούχο νομικής βοήθειας;

Όχι, κάτι τέτοιο απαγορεύεται αυστηρά και σε αντίστοιχη περίπτωση θα πρέπει ο δικαιούχος να ενημερώσει είτε τη δικαστική αρχή που τον διόρισε είτε τον δικηγορικό σύλλογο στον οποίο ανήκει ο δικηγόρος.

  1. Εάν είμαι αλλοδαπός έχω δικαίωμα σε διερμηνέα;

Σε κάθε περίπτωση και σε όλα τα στάδια της ποινικής διαδικασίας. Δικαίωμα σε διερμηνέα έχει κάθε αλλοδαπό πρόσωπο ανεξάρτητα από το εάν είναι ή όχι και δικαιούχος νομικής βοήθειας.